Performans taneczny „UNISONO” Aleksandry Borys, młodej tancerki i choreografki, powstał na podstawie twórczości pionierki tanecznej improwizacji Anny Halprin.
Anna Halprin, uznawana za prekursorkę ruchu hipisowskiego, w swojej pracy odwoływała się przede wszystkim do źródeł tańca i jego pierwotnej aktywności witalnej. Interesowały ją struktura i dynamika ruchu, który mogła potem wykorzystać jako materiał choreograficzny. Taniec był dla niej celem samym w sobie, odrzucała przekonanie, że mogą zajmować się nim tylko profesjonaliści.
Pod koniec lat 40. XX wieku przeniosła się z Nowego Jorku – centrum tańca współczesnego – do San Francisco, gdzie działały jedynie trzy niewielkie zespoły taneczne. W 1955 roku założyła San Francisco Dancers’ Workshop, które stało się ważnym ośrodkiem edukacyjnym przyciągającym takich artystów jak Trisha Brown, Yvonne Rainer, John Cage. Źródłem inspiracji był dla niej Bauhaus i jego idea zaangażowania w proces (współ)tworzenia różnych mediów artystycznych. Do współpracy zapraszała artystów zajmujących się rozmaitymi dziedzinami sztuki. W ten sposób narodziły się scory/recepty (ang. scores).
Scory przede wszystkim stanowiły zapis zasad, zadań oraz założeń działania. Nie tylko tancerze, ale również wszyscy artyści zaangażowani w projekt mogli z nich korzystać i współpracować ze sobą na równych zasadach. Od klasycznej choreografii odróżniało je to, że pozostawiały w spektaklu miejsce na nieookreśloność, niedopowiedzenie. Wymagało to od performera jednocześnie świeżości w działaniu oraz świadomości i ogromnej koncentracji.
Studio, w którym pracował zespół Halprin, mieściło się na otwartym powietrzu, co spowodowało, że choreografka wpadła na pomysł umiejscowienia tańca nie tylko na teatralnej scenie, ale również w każdym innym możliwym miejscu. Traktowała ruch jako efekt sytuacji, w której znajduje się tancerz. Wszystkie elementy w spektaklu były dla niej równe, żadne z używanych mediów nie mogło dominować.
W moim remiksie chcę, wraz z towarzyszącymi mi artystkami, sprawdzić, jak metody i sposoby pracy Anny Halprin przekładają się na naszą rzeczywistość. Ciekawi mnie, jak po wielu latach bardzo specyficznej pracy w zamkniętym studiu wyjście „na otwarte przestrzenie” wpłynie na ciało i jego ruch, na moją praktykę choreograficzną. Pragnę się przekonać, na ile obserwacje i przemyślenia wynikające podczas tej pracy będą się pokrywać, a na ile będą się różnić od tego, do czego doszła Anna Halprin. Zainspirowana jej twórczością, podążam za myślą artystki: „tancerz jest jednym z elementów obrazu” – mówi Aleksandra Borys.
/////////////////////////////////////////////////////
premiera: 22 czerwca 2013
koncept: Aleksandra Borys
realizacja i wykonanie: Aleksandra Borys, Marysia Zimpel, Justyna Calińska
kostiumy: Małgosia Bochenek
produkcja: komuna// warszawa, Aleksandra Borys
partnerzy: Instytut Muzyki i Tańca, Instytut Adama Mickiewicza, Art Stations Foundation by Grażyna Kulczyk
sponsorzy: Grupa Open S.A. Diadora Polska, No gravity SPA, Nowhere Man Beata Calińska
podziękowania: Agata Barełkowska, Michał Bieliński, Jacek Chmaj, Joanna Klass, Joanna Leśnierowska, Weronika Pelczyńska
//Aleksandra Borys – ukończyła CODARTS/ Rotterdam Dance Academy w Holandii oraz Państwową Szkołę Baletową w Łodzi. Współpracowała m.in. z Aitaną Cordero Vico, Ugo Dehaesem, Lią Haraki, Joanną Leśnierowską, Marysią Stokłosą, Martenem Spangbergiem i Mimosą Moize. Była stypendystką sympozjum IMPACT12 w PACT w Essen; programu DanceWeb 2011 w ramach ImPulsTanz Festival w Wiedniu; europejskiego programu dla młodych choreografów Tour d’Europe des Chorégraphes; Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jej solo „lost in details”, które powstało w ramach rezydencji Solo Projekt Art Stations Foundation w Starym Browarze w Poznaniu, zostało zaproszone do konkursu Prix Jardin d’Europe w ramach eXplore festival w Bukareszcie, jako jeden z 15 wybranych spektakli młodych choreografów. W roku 2012 solo zostało zakwalifikowane do listy Aerowaves 20 oraz wybrane do prezentacji na Polskiej Platformie Tańca 2012 w Poznaniu. Obecnie jest stypendystką międzynarodowego projektu dla młodych choreografów SPAZIO. (www.aleksborys.wordpress.com)
// Marysia Zimpel – studiowała taniec współczesny i choreografię w ramach programu pilotażowego HZT na Uniwersytecie der Künste w Berlinie. Na wydziale kulturoznawstwa na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu obroniła pracę magisterską pt. „Praktyka tańca – ruchoma przestrzeń tworzenia siebie”. Jest autorką kilku prac solowych, ostatnie solo „What do you really miss?” zrealizowała w ramach rezydencji Solo Project Art Stations Foundation w Starym Browarze w Poznaniu. W roku 2010 dołączyła do wiedeńskiego kolektywu performatywnego God’s Entertainment, z którym współpracowała do roku 2012. Tańczyła w choreografiach Isabelle Schad (Music i Experience#1), a także została zaproszona do współpracy z Kattrin Deufert i Thomasem Plischke przy projekcie “(En)tropical Institut”. Stworzyła również festiwalu performansów choreograficznych Serendypia, który przy współpracy z Anną Czaban dwukrotnie zorganizowała w Poznaniu w Galerii Miejskiej Arsenał. Obecnie współpracuje z Zeiną Hanną („How is improvisation political”) oraz jest zaangażowana w projekt badawczy „Phantomic Sensation” z Gają Karolczak i Martyną Lorenc.
// Justyna Calińska – operator filmowy, dokumentalistka. Absolwentka Wydziału Operatorskiego PWSFTviT w Łodzi, laureatka Programu Stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska”. Studiowała również w City College w Norwich w Wielkiej Brytanii (kierunek Media Moving Image). W nagrodę za osiągnięcia na polu międzynarodowym uhonorowana Stypendium Artystycznym Marszałka Województwa Łódzkiego. W latach 2001-2004 była stypendystką Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz Fundacji Centrum Prasowe dla Krajów Europy Środkowo-Wschodniej. W nagrodę „za wybitne osiągnięcia w realizowaniu pasji i rozwijaniu umiejętności zawodowych” otrzymała „Indeks dla Aktywnych” Wyższej Szkoły Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza w Warszawie. Film dokumentalny „Kapelmistrz”, który wyreżyserowała wspólnie z siostrą Beata Calińską, otrzymał I nagrodę w Międzynarodowym Konkursie na Film Krótkometrażowy „Przekraczanie granic” zorganizowanym przez Instytut Goethego i Fundację „Pamięć, Odpowiedzialność, Przyszłość”.
Projekt dofinansowany przez Urząd m.st. Warszawy oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowany we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca.