“W jej performansach osobiste doświadczenia zyskują zdecydowanie szerszy, pozaosobisty wymiar i rezonans odnosząc się do takich tematów jak: obecność artystek w przestrzeni publicznej, medialnej i wyobraźni zbiorowej, funkcjonowanie na pograniczu różnych kultur i tradycji, przemoc religijna oraz seksualna. Performerka nie tworzy więc spektakli tylko o sobie i zachęca do odbioru przekraczającego jej doświadczenie.”
Monika Kwaśniewska “Przetrwanki”, “Dialog”
Ile trwa odmrożenie zgwałconego ciała? W jaki sposób pomocna może być w tym praktyka klasycznego japońskiego tańca jiutamai? Czy jest on jest wyzwoleniem, czy opresją? A może jednym i drugim?
W RAPEFLOWER Hana Umeda przywołuje tradycję XIX-wiecznej sztuki wykonywanej w Japonii wyłącznie przez kobiety. Wielu z nich przynosił doświadczenie przemocy – w niewielkich pomieszczeniach i w trakcie zamkniętych pokazów bywały ofiarami nadużyć seksualnych. Ruch, napięcie ciała, jego zamknięcie i zamrożenie – na to wszystko zwracały uwagę mistrzynie jiutamai przekazujące wiedzę kolejnym pokoleniom tancerek. Jedną z nich jest Hana Umeda.
“Identyfikując się jako przetrwanki, często milczymy” – mówi Hana Umeda. “Nie chcemy, aby na nasze żywe ciała była projektowana figura ofiary. Stajemy się niewidzialne przez ucieczkę od postrzegania jako obiekty litości. Unikając konfrontacji z doświadczeniem gwałtu skazujemy się na przymus powtarzania traumatycznej sytuacji lub jej aspektów w poszukiwaniu utraconej kontroli.
Jak uczciwie mówić o gwałcie? Jak umiejscowić własne doświadczenie pomiędzy tabuizacją a pornografizacją? RAPEFLOWER to śledztwo przeprowadzane na terenie własnego ciała. To doświadczenie przemocy seksualnej —zarówno własne, odziedziczone i wyuczone — przeplata się ze strategiami obronnymi i strategiami przetrwania. Jest czymś cielesnym, a nie dyskursywnym. To także opowieść o gwałcie rozumianym jako stan, a nie tylko pojedyncze zdarzenie.
Lukrecja z rzymskiej legendy po doświadczeniu gwałtu ze strony Sekstusa Tarkwiniusza popełnia samobójstwo, stając się w ten sposób na wieki przykładem kobiecej cnoty, choć dziś jej śmierć możnaby interpretować jako konsekwencję PTSD. Jednak Artemisia Gentieleschi, barokowa malarka, która wielokrotnie przedstawiała Lukrecję w swoich obrazach, przepracowała własną traumę gwałtu właśnie poprzez twórczość artystyczną, stając się jedną z pierwszych uznanych malarek w europejskiej historii sztuki. Czy scena, na której wystawiam na widok publiczny swoje zgwałcone ciało i zabieram głos we własnym imieniu, jednocześnie ucieleśniając doświadczenia przemocy seksualnej pokoleń tancerek, może stać się przestrzenią emancypacji i uzdrowienia?”
fot. Patrycja Mic
UWAGA: Spektakl podejmuje temat gwałtu i przemocy seksualnej. Rekomendowany dla widzów powyżej 18 roku życia. W spektaklu występuje nagość. W spektaklu wykorzystywane są światła stroboskopowe.
Pętla indukcyjna dostępna podczas spektaklu.
Napisy w języku polskim dostępne podczas spektaklu.
Koncepcja, reżyseria, choreografia, tekst, performance: Hana Umeda
Dramaturgia, współpraca nad tekstem: Weronika Murek
Wideo: Martyna Miller
Muzyka: Olga Mysłowska
Reżyseria świateł: Aleksandr Prowaliński
Współpraca przy spektaklu/Outside eye: Joanna Nuckowska
Produkcja: Olga Kozińska
Zdjęcia promocyjne: Caroline Grzelak | ART FACES
Matronat: Feminoteka
Research do spektaklu prowadzony był w ramach programu „SoDA” MA w ramach HZT Berlin, Univeristy of Arts Berlin & Ernst Busch Academy of Dramatic Arts Berlin oraz w ramach rezydencji „Thinking Through the Museum”, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Spektakl RAPEFLOWER Hany Umedy jest projektem wybranym w Open Callu na spektakle w 2024 roku.
This work was produced with the financial assistance of the European Union. The views expressed herein can in no way be taken to reflect the official opinion of the European Union.
Wydarzenie dofinansowane przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy w ramach projektu Komuna Warszawa – Społeczna Instytucja Kultury.