GRUPA ETC// OPERY FLUXUSU
premiera: 27 kwietnia 2013
„Wyczerpanie wszystkich istniejących możliwości”. Słowa dotyczące utworu „O sztuce oraz sposobach usidlenia kierownika działu w celu upomnienia się o podwyżkę” Georges’a Pereca są także najbardziej elegancką definicją opery. Jest ona „wszystkimi istniejącymi możliwościami” – muzyką i teatrem, i filmem, i architekturą, i literaturą, i tańcem, i sztukami wizualnymi, i kpiną z podziałów między dyscyplinami sztuki. I to „i” właśnie decyduje o tym, że w zdaniu Bernarda Magné najważniejsze jest pierwsze słowo – „wyczerpanie” – i jego semantyczna dwuznaczność: nie potrzeba nic więcej niż „wszystko”, aby mieć nadmiar. Ponad wszystko historia opery to historia docierania do granicy wszystkiego i wyczerpania, które temu towarzyszy. Przepełnienie, zbytek, zbędność, zepsucie. Rozwiązłość, której nie można podołać. „Wyczerpanie” jest najważniejszym słowem w serii czterech remiksów, które w roku 2013 będą miały swoje premiery w KOMUNIE// WARSZAWA – mówi Michał Libera, kurator cyklu OPERA// REMIX.
FLUXUS to jedna z najciekawszych rzeczy, jakie przydarzyły się światowej kulturze po roku 1945. Cały czas trwają spory o to, czym był, a także czy istnieje dzisiaj. Przyjmijmy, że była to sieć artystów, antyartystów, poetów, muzyków oraz różnych dziwaków – rodzaj wywrotowej (anty)artystycznej międzynarodówki skupionej pod wspólnym szyldem przez George’a Maciunasa – litewskiego emigranta, komunisty, autora słowa Fluxus.
Twórcy związani z Fluxusem działali we wszystkich dostępnych mediach, tworzyli też nowe. Łączyli muzykę, sztuki wizualne i literaturę. Poszerzali granice działalności artystycznej, dążąc do zatarcia granicy pomiędzy sztuką a życiem. Opera – uznawana w latach 60. za skrajnie konserwatywną, przestarzałą i wyczerpaną formę dzieła muzycznego – została przez nich rozłożona na drobne części, zdekonstruowana, rozmontowana. I nigdy nie była już taka sama.
fot. Małgorzata Rabczuk
W trakcie remixu Grupa ETC zaprezentuje równocześnie interpretacje trzech utworów: Opery Emmetta Williamsa,Opery Erica Andersena oraz Opery Sextronique Nam June Paika, zlikwiduje tradycyjnie rozumianą widownię i w radykalnie zmienionej genderowo wersji wykona skandalizujący utwór Paika Young Penis Symphony.
Wywrotowy aspekt działań Fluxusowców prowokował sprzeciw. W 1990 roku Williams napisał w swej autobiografii, że zna tylko pięć wykonań swej Opery, z czego trzy doprowadziły do aktów przemocy. W 1965 roku Charlotte Moorman została aresztowana podczas pierwszej próby wykonania obrazoburczej Opery SextroniquePaika. Historia Fluxusowych oper to historia prowokacji oraz przerwanych wykonań, w których kluczową rolę odgrywają podpalone pulpity, moralna hipokryzja oraz zdjęcie zakrwawionego Josepha Beuysa. W naszym remiksie chcieliśmy odnieść się do owych przerwanych oraz niebyłych wykonań” – mówi członek Grupy ETC, Antek Michnik.
Projekt dofinansowany przez UM Warszawa w ramach projektu „Teatr jako przestrzeń publiczna”.
