RE//MIX John Cage
Akademia Ruchu
Przeludnienie i sztuka
Przyjmujemy, że John Cage ujawnił nie tyle ściśle wytyczoną drogę postępowania, ile pozbawione doktrynalnych ograniczeń pole poszukiwań. Istotny potencjał nowych doświadczeń znajdujemy pomiędzy zastanymi punktami odniesienia. Jeden z uczniów i partnerów Cage’a – Dick Higgins – określił podobne sytuacje mianem „intermedia”, poświęcając temu zjawisku książkę o tym samym tytule, opublikowaną w Polsce przed przeszło 20 laty właśnie przez Akademię Ruchu. Podjęta przez AR próba interpretacji, w danych warunkach z konieczności fragmentarycznej, dzieła Johna Cage’a nie obejmuje jednego przykładu. Odnosi się do tych cech jego postawy, które zaważyły na zrozumieniu praw nowej sztuki w stopniu większym (jak uważamy) niż jakiekolwiek podobnie znaczące fakty. A przede wszystkim: pobudziły kreatywne intuicje, odgrywające nie mniejszą rolę niż ugruntowana wiedza o złożonym charakterze zarysowanych przez Cage’a systemów.
Inicjowany w Black Mountain College (1952) prototyp happeningu – nazywany przez jego twórcę „zorkiestrowaną akcją” – to niezależnie od wcześniejszych, zbliżonych w charakterze działań futurystów, dadaistów, surrealistów czy twórców Bauhausu pierwsza w sztuce II połowy XX wieku manifestacja równorzędnej obecności (i roli) wszystkich dyscyplin twórczych w ramach jednego dzieła. Dzieło przedstawione jako utwór muzyczny „4’33’” to inspirowany w pewnym stopniu sztukami wizualnymi (tzw. puste obrazy R. Rauschenberga) manifest twórczego ryzyka, a zarazem wyznaczenie zerowego (wyjściowego) punktu twórczej komunikacji. Traktat poetycki z serii tzw. mezostychów „Przeludnienie i sztuka” to wyrastająca swoją wymową ponad poziom poszukiwań czysto formalnych prorocza wizja kryzysu obowiązującego systemu urządzenia świata, zawarta w strukturze właściwej poezji wizualnej. Motyw tego ostatniego skończonego (1992) dzieła Johna Cage’a został zastosowany, dość symbolicznie, przez AR w ramach spektaklu „Tylko jedna godzina…” (2003). Tym razem uznajemy za właściwe przedstawienie go w roli podmiotowej, podejmując próbę przeniesienia specyfiki poezji konkretnej na język akcji wizualnej.
Spotkanie z publicznością może zawierać również elementy refleksji związanej z różnymi okolicznościami zbliżenia AR do dróg Cage’a – podobnych miejsc wystąpień, podobnych przyjaźni artystycznych. Przebiegu tego wieczoru, zgodnie z kultywowaną przez Johna Cage’a rolą przypadku, nie da się określić w ramach ściśle zdyscyplinowanej partytury. Tym bardziej, że zgodnie z od dawna przyjętą praktyką AR, pierwsza próba najczęściej staje się pierwszą publiczną manifestacją, niezależnie od norm doskonałości wykonawczej najbliższą spełnienia intuicji twórczego wzruszenia.
Fragmenty spektaklu:
Wykład Antka Michnika (grupa ETC) o Johnie Cage’u:
Biogramy
Akademia Ruchu
Teatr będący jednym z fundamentów polskiego teatru alternatywnego, powstał w Warszawie w 1973 r. Jego założycielem i kierownikiem artystycznym jest Wojciech Krukowski. Od samego początku aktywności Akademia Ruchu jest znana jako „teatr zachowań” i narracji wizualnej. Akademia Ruchu jest grupą twórczą działającą na pograniczu różnych dyscyplin – teatru, sztuk wizualnych, sztuki performance i filmu. Cechy wspólne w procesie twórczym Akademii Ruchu to: ruch, przestrzeń i przesłanie społeczne. Związane z tym jest przekonanie, że radykalizm artystyczny i przesłanie społeczne nie muszą się wykluczać. Prace Akademii Ruchu w otwartej przestrzeni miasta, mające od 1974 roku charakter regularnej, ciągłej aktywności (ponad 600 spektakli, zdarzeń i akcji ulicznych) są pierwszym w kraju przykładem tak systematycznych działań grupy twórczej – poza oficjalną sferą kultu sztuki – w przestrzeni „nieartystycznej”; na ulicach, w domach mieszkalnych i strefach przemysłowych.
John Cage
Amerykański kompozytor (1912-1992), jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci współczesnej kultury, człowiek, o którym powiedziano już tyle, że każda notka biograficzna zakrawa na skandal… Wiadomo, że w muzycznych realizacjach poszedł dalej niż jakikolwiek inny kompozytor – zarówno jemu, jak i nam współczesny. Od lat czterdziestych pozostawał pod wpływem filozofii Wschodu, która stała się dla niego uzasadnieniem słuszności wprowadzenia do kompozycji przypadku. Zrewolucjonizowało to muzykę w latach 50. i 60., stanowiąc atrakcyjną alternatywę dla serializmu. Więcej i lepiej można znaleźć w książkach zarówno o jego muzyce, jak i o nim samym. Chociaż pewnie tego nie da się rozdzielić. Warto dodać, że Przeludnienie i sztuka ukazało się w 2012 roku w przekładzie Andrzeja Sosnowskiego w Biurze Literackim. To pierwsze w Polsce książkowe wydanie utworów Johna Cage’a (wcześniej niektóre teksty były publikowane m.in. w „Wakacie” i „Literaturze na świecie”), a zarazem charakterystyczny przykład jego twórczości poetyckiej – awangardowej, eklektycznej, niestroniącej od przypadku, a zarazem niezwykle precyzyjnej.
Współfinansowanie
Spektakl odbył się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu m. st. Warszawy w ramach projektu „Teatr jako przestrzeń publiczna” oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Współpraca
Patronat
